De familie Joosten schenkt glas

Een raam voor de Oosterkerk én Hoorn

We kregen alweer een nieuw raam in de Oosterkerk, geschonken door een familie uit Hoorn die al generaties ‘in het glas’ zit. Zij kozen voor een heel innovatief procedé dat zich ergens tussen glas-in-lood, gebrandschilderd glas en digitale kunst bevindt. Een gesprek van Eddy Boom met Herman Joosten.

Generaties Horinezen herinneren zich de naam van de firma Pels en Joosten, het glasbedrijf In Hoorn. Sinds wanneer is jullie familiebedrijf in Hoorn gevestigd?
Wij dachten zo rond 1906. Toen werd er een winkel overgenomen op het Grote Noord door de Noordelijke Glasfabrieken uit Sneek. De eerste directeur daar is de Heer Pels. Zijn eerste werknemer in Joosten. Die wordt al gauw compagnon en verandert de naam in ‘Pels en Co’. Na de verhuizing naar Het Breed, in 1927,  wordt ‘Co’ zelfs firmant en wordt de firmanaam ‘Pels & Joosten’.

Ik kan mij nog goed herinneren dat winkel en bedrijf op het Breed in een groot pand zaten. Hoe kwam het bedrijf daar terecht?

De trekschuit vertrok oorspronkelijk achter de Westerpoort, om via de Weel naar Amsterdam en Alkmaar te gaan. Maar de trekschuit werd vervangen door slepers, die vertrokken van de Vale Hen, waar de veerhuizen waren. De paardenstallen aan Het Breed kwamen daardoor leeg en Pels en Joosten besloten hier verder hun handel te drijven

De werkwijze van weleer was veel kleinschaliger dan heden ten dage.

Hoe werkte de firma in jouw tijd en die van je ouders?

Het is een handelsbedrijf; groot inkopen, scheepsladingen vol uit België. Die ladingen werden gelost bij het magazijn aan de Onder de Boompjes. Op Het Breed werd het glas op de juiste maat gesneden, of geslepen, of in lood gevat. Kijk: in het glas-in-lood-raam ‘Handel en Nijverheid’ zie je ze net met een kistje naar de Vale Hen gaan.

Hoe verliep in vogelvlucht de verder geschiedenis?

Het pand werd uitgebreid  met Breed 16 en later werd de grote ingang verlegd naar de Westerdijk. In 1950 verliet mijnheer Pels de firma, zijn vervanger was de zoon van Joosten, Herman M. Joosten. Die trouwt met ‘het meisje van kantoor, Riek, die sprekend lijkt op de marktvrouw in het nieuwe raam. In 1972 werd het bijna onmogelijk om de steeds grotere glasplaten te verwezenlijk en te verwerken. Bovendien neemt de handel in Thermopane een grote vlucht. De derde generatie Joosten start in het familiebedrijf. Herman doet de handel in isolerend dubbelglas, Chris maakt op het Breed isolerend dubbel glas en Joyce doet het glas voor het interieur, spiegels etc. We starten op HN80 op Protonweg 6, later komen daar nog de panden 22 en 24 bij. In 1982 verhuist alles nog een keer en komt alles onder één dak aan de Kathodeweg 3. Het bedrijf werkt inmiddels met computergestuurde snijstraten en automatische assemblagemachines voor dubbel glas. Het bedrijf verzorgt bijvoorbeeld het glas voor honderden woningen in Risdam, Kersenboogerd, Amsterdam, en Alkmaar. En voert indrukwekkende projecten uit in binnen- en buitenland. Ze concurreren met grote multinationals in Europa. De samenwerking met Scheuten werd een logisch vervolg.

Tja, Scheuten is dan de nieuwe vaderfiguur in een bedrijf waar nog steeds de mentaliteit van een familiebedrijf hangt.

Een situatie die door de gepensioneerde Joostens niet makkelijk geaccepteerd werd. Ook veel medewerkers hadden moeite met de nieuwe directie, die steeds meer in de melk te brokkelen kreeg door het overnemen van de aandelen. In 2000 komt er weer een verhuizing, weer groter en met een veranderde strategie. Het wordt een productiebedrijf voor isolerend dubbel glas. Geen glas-in-lood-makers meer, geen tuindersglas, geen projecten die we zelf beglazen meer.

In 2021 meldden jij en je familie zich bij het bestuur van de Oosterkerk.

Jullie wilden een glas-in-lood-raam laten ontwerpen en laten plaatsen in de kerk. Wat was het idee daar achter?

Het is toch een beetje gissen hoe het allemaal begon. Waar kwam die ‘glasfabriek’, die op grote schaal glas-in-lood produceerde, vandaan? Hoe zag Hoorn eruit? Wat is er gebeurd na die ‘gouden eeuw’ met de handel en nijverheid? Wie vertrokken er naar ‘nieuw Nederland’? Hoe verliep de aanvoer over water?

Verder is het zo: van al dat geplaatste glas, daar zie je geen barst van. Als je het niet ziet, zie je het goed. Als je in de Oosterkerk komt, zie je prachtige ramen die door de eeuwen heen geschonken zijn. Door buurgemeenten, door gilden, of door families die een plekje in de hemel hoopten te krijgen. Wij dachten: DAAR ZOU EEN RAAM VAN PELS EN JOOSTEN MOETEN ZITTEN.

Hoe verliep het verder?
We zijn eens gaan praten. Tjonge, dat is tegenwoordig niet meer te betalen, het is zoveel handwerk, zoveel uren. Maar bij de familie is het enthousiasme geboren, dus we gaan ervoor. Zelfs de vierde generatie, die nooit in het glas gezeten heeft. We willen echt een mooi glaswerk, dat herinnert aan die tijd.

In het raam heeft ontwerper Frans van Leeuwen deze geweldige gift aan de gemeenschap symbolisch weergegeven met het cherubijntje Fortuna. Dat staat voor de familie Joosten die iets teruggeeft aan de stad waar zij ook haar geld verdiend heeft. De Oosterkerk is er trots op dat Hoorn een echt Joostenraam in haar bezit heeft.

Het raam werd op 28 september in besloten kring onthuld.