Van de voorzitter: VBMK

Deze afkorting staat voor Vereniging van Beheerders van Monumentale Kerkgebouwen.
Al vele jaren gaan penningmeester Dick Louwman en ik, soms vergezeld door oud- en erevoorzitter Hans Schipper naar de jaarlijkse bijeenkomst van deze vereniging.
De Oosterkerk is lid van deze vereniging. Afgelopen 4 juni waren Louwman en ik bij de jaarlijkse vergadering, die gehouden werd in de Oudkatholieke Sint Joriskerk in Amersfoort.

Eerst maar eens korte uitleg over de VBMK.
Al sinds 1981 zet deze vereniging zich in voor een goed behoud en beheer van monumentale kerkgebouwen in Nederland. De Vereniging is kerkelijk ongebonden en heeft zowel kerkelijke genootschappen als maatschappelijke stichtingen als leden. Samen beheren zij honderden kerkgebouwen in Nederland. Dit alles staat keurig op de www.vbmk.nl vermeld. Inmiddels is deze website eigentijds aangepast en valt er veel te lezen wat voor haar leden en andere nieuwsgierigen van belang kan zijn. De informatie over de VBMK heeft zich tot nu beperkt tot een, vaak kort, verslagje in ons bestuur.

De reden dat ik nu over de VBMK schrijf, is dat de laatste ledenvergadering gecombineerd werd met een congres voor leden, collega-organisaties en donateurs. Het onderwerp was Communicatie.
In de toelichting voor dit congres staat: ‘Cruciaal is de communicatie met de achterban van kerkbeheerders en kerkeigenaren. Deze verloopt via nieuwsbrieven, de website en bijeenkomsten.’
De vraag die het dagelijks bestuur zich stelde, waar komt deze informatie terecht en wordt deze ook gedeeld?

Het antwoord van de Oosterkerk is duidelijk nee. Veel leden van de VBMK hebben een achterban die zij bijna wekelijks spreken, omdat hun achterban lid is van een kerkelijk genootschap.
De Oosterkerk in Hoorn heeft ook een achterban! Wij houden deze via deze nieuwsbrief op de hoogte en tweemaal per jaar verschijnt het Bulletin van de Oosterkerk.
Onze achterban is divers, dat kunnen wij zien aan de talrijke donateurs en mensen die ons aanspreken als wij bijvoorbeeld ons gebouw openstellen bij onder andere de boekenmarkten die wij in de zomer houden. Slechts zelden krijgen wij een mondelinge of schriftelijke reactie op ons mededelingen.

Terug naar de VBMK.
Deze vereniging is aangesloten bij het Programma Toekomst Religieus Erfgoed. De vereniging kreeg een budget waarmee Arcadis de opdracht kreeg om de vragen te onderzoeken die hier eerder zijn gesteld.
Arcadis kwam tot een tiental conclusies en aanbevelingen voor de VBMK. De eerste die die naar boven kwam, is ‘Herijk de strategie.’ De tweede was: ‘Zoek aansluiting bij de sector.’
Ik vertaal deze aanbevelingen naar ons eigen achterban: We zullien in het eerstvolgende Bulletin een rubriek openen om reacties te kunnen geven op onze informatie. Ik hoop dat u daar ruimschoots gebruik van zult maken.
Zo was dit congres voor ons een leerzame bijeenkomst.

Voor de Oosterkerk
Ik ga graag naar de jaarvergadering, wat mij betreft niet zozeer om te vergaderen, maar om te kijken hoe ze het elders doen. Op welke wijze brengt men nieuws naar buiten? Op welke manier zet je het kerkgebouw in een breder perspectief dan een gesloten bastion? Hoe lok je mensen naar binnen en op welke wijze betrek je publiek bij wat je doet?
Sinds 1 januari is Hendrik Dragt toegetreden tot ons bestuur. Hij kreeg de portefeuille acquisitie toebedeeld. In het volgende Bulletin, dat medio september uitkomt, zal hij nader toelichten wat zijn en daarmee onze Oosterkerk-strategie wordt om onder andere de twee eerdergenoemde aanbevelingen uit te werken.

Tenslotte iets over de locatie waar de jaarvergadering van de VBMK werd gehouden. Ik meldde al dat de Sint Joris op ’t Zandkerk in Amersfoort staat. Ik heb het over de ‘kleine’ St Joris. De oudkatholieken scheidden zich in de 18^e eeuw af van Rome om onafhankelijk verder te gaan. De oud-pastoor werd tot aartsbisschop van Utrecht gekozen. Het dreigende schisma werd een definitieve.
Het gebouw ligt midden in het centrum van Amersfoort en dateert uit in 1927. Op deze plaats heeft lange tijd een katholieke kerk gestaan, maar sinds de Reformatie werd het gebouw gebruikt door de protestanten.
De katholieken waren genoodzaakt gebruik te maken van schuilkerken. In Hoorn is onder andere de Lutherse Kerk op het Ramen een klassiek voorbeeld van een vroegere schuilkerk. De huidige Sint Joris is in de stijl van de Amsterdamse School gebouwd. Ondanks het feit dat het gebouw relatief jong is, bevat de kerk een altaarschilderij uit 1692 van Jan de Bray. Verder hangt de kerk vol met andere 17^e eeuwse schilderijen met voorstellingen over het leven van Jezus. Er is ook veel kerkzilver als een kelk en kaarsenbakversieringen. Ik vond dat verrassend: een eeuw oud gebouw met veel verschillende en oudere kunst.
En er was nog veel meer te zien. En dus mijn oordeel: de Sint Joriskerk op ’t Zand in Amersfoort is een bezoek beslist waard.

Eddy Boom
voorzitter