Van de voorzitter: De Hand van de Beer

Op donderdag 6 november van dit jaar was, na een afwezigheid van enkele jaren, weer het openingsconcert van het Kamermuziekfestival Hoorn, onder de bezielende leiding van Birthe Blom. Het was voor mij een weerzien of liever het weer horen spelen van Marietta Petkova op de vleugel. De eerste keer dat ik haar hoorde spelen was in de Grote Kerk in Oostzaan.

Kees, een studiegenoot van de Kweekschool, waarmee ik vijf jaar in de klas had gezeten, was voorzitter van een enthousiaste groep mensen die klassieke muziek naar de kerk haalde. Ook bracht hij als oud-onderwijzer die muziek naar de basisscholen in Oostzaan. Kees had mij de liefde voor klassieke muziek bijgebracht. Zelf kwam hij uit een streng gereformeerd gezin, maar dat weerhield hem er niet van om de ‘goddeloze’ muziek keihard bij hem thuis af te spelen. Hij bracht mij ook naar de tweedehands-platenzaak Concerto in de Utrechtsestraat.
Ik herinner mij nog de 5^e van Beethoven en Vivaldi’s  De Vier Jaargetijden van Musici, die ik daar kocht. Ik heb ze grijsgedraaid op mijn -toen nog- mono platenspeler.

Terug naar Petkova.
Samen met Hans Rijswijk keek ik in 2003 toe hoe de vleugel op een onderstel de kerk werd ingereden KOMT UIT DE LUCHT VALLEN. Is dat geen idee voor onze Oosterkerk? vroeg Hans zich hardop af. Ook toen keken wij hoe het bij ons in de Oosterkerk anders of beter kon.
Ik weet niet meer wat Marietta Petkova speelde, maar ik kocht wel een cd van haar: The complete Preludes van Sergei Rachmaninov uit 2002.

Op het openingsconcert van het Kamermuziekfestival 2025 speelde Petkova geen Rachmaninov, maar wel werken van Franz Schubert, Dommenico Scarlatti en natuurlijk Johan Sebastiaan Bach en nog meer van andere componisten. Dat deed zij samen met Carel Kraayenhof op bandoneon.
Ik vond het een verrassende en verfrissende combinatie. Een toegevoegde waarde was voor mij de uitleg die zij bij de meeste stukken gaven. Het stuk dat mij het meest bij gebleven is, kreeg de titel De Hand van de Beer. Kraayenhof had dit stuk gecomponeerd aan de hand van een vertelling van Marietta.

Ik sla deze vertelling op in haar boek: Muziek is een hart dat alles weet, opgetekend door Lex Bohlmeijer.
Marietta was 7 jaar toen zij Sviatoslav Richter ontmoette, destijds een wereldberoemd pianist en componist.
Richter gaf een pianorecital in de Concertzaal van Ruse, haar geboorteplaats; zij mocht de bloemen aan hem overhandigen. Op het moment dat ze hem de bloemen aanreikte, voelde ze hoe haar handje letterlijk wegzonk in de hand van de pianist, zo groot als een bereklauw. Er zat iets primitiefs in. Een oerervaring.
Vele jaren later, in 2022 ontmoette zij Carel Kraayenhof. Samen speelden zij stukken voor een gezamenlijk optreden. Een van die stukken was een compositie voor accordeon en piano die Carel in 2015 had geschreven in 2015, het honderdste geboortejaar van Richter. Hij speelde het haar voor.
Toen Marietta later de partituur ontving, bleek de titel te zijn: De Hand van de Beer.
Je gaat toch anders luisteren als je dit verhaal nu kent: Růka na Mechka of te wel De Hand van de Beer.

Marietta schreef in mijn pas verworven boek: Voor Eddy, met dank voor deze avond. Op de Muziek.
Mijn avond kon niet meer stuk.

Op zondag 9 november was er weer een optreden van het duo Heleen Hulst op viool en Gerard Bouwhuis op de vleugel en deze keer als toegevoegd muzikant Dave Kutz, op tuba. U leest het goed: tuba.
Kutz is in Canada geboren en kwam in 2002 naar Nederland. Sinds 2009 is hij solo-tubaīst  in het Nederlands Filharmonisch orkest. Daarvoor heeft hij tal van andere banen gehad, zoals schilder en beveiliger. Een bijzondere switch naar de muziek!
Het duo Hulst en Bouwhuis trad voor het 10^e jaar in de Oosterkerk op, een unicum!
Hun muziekkeuze is steeds weer verrassend, zo ook dit jaar weer. Een vijftigtal bezoekers hoorde hun merkwaardige samenstelling aan.

Het trio speelde in afwisselende samenstellingen. Als solist zoals Heleen Hulst met de Chaconne van J.S.Bach, of met elkaar zoals in een compositie van Frank Zappa: Black Page. 
Heel bijzonder was het onderdeel: “Only piece ever written for violin and tuba”, dat Hulst en Kutz samen speelden.
Het werk is gecomponeerd door P.D.Q Bach: geen telg uit de beroemde Bach-familie, maar de fictieve jongste zoon van Johann Sebastian. Het is het pseudoniem van zijn bedenker, Peter Schickele, die veel muziekwerken heeft gecomponeerd. Schickele pleegt bijvoorbeeld plagiaat op werken van de drie zoons van Bach en maakt er nieuwe composities van. Vaak gebruikt hij instrumenten die zelden bij traditionele orkesten worden ingezet, en ook bijzondere voorwerpen als fietsen en luchtballonnen. Met zijn humor is de muziek van P.D.Q. geliefd bij vele uitvoerenden. En die middag dus een Bach-achtig stuk voor viool en tuba samen. En een lol dat die twee samen hadden om zijn muziek te spelen!

Als toegift speelde het trio Sofa uit 1977 van Frank Zappa:

Ich bin der Himmel
Ich bin das Wasser
Ich bin der Dreck unter deinen Walzen.

Deze vertolking was een kado voor ons bestuurslid (en Zappa-liefhebber) Piet van Kranenburg, die een decennium geleden het duo Hulst/Bouwhuis voor de eerste keer naar de Oosterkerk haalde.

Eddy Boom
voorzitter